Colombo Today Local News

කැලණි ගඟ වනසන නීති විරෝධී කම්හල් 4,000 ක්

මධ්‍යම කඳු­ක­රයේ සිට ඇර­ඹෙන ලංකාවේ සිවු­වන විශා­ල­තම ජල ද්‍රෝනිය වන කැලණි ගංගාව මධ්‍යම, සබ­ර­ගමු හා බස්නා­හිර යන පළාත් 3ත් ඒ ආශ්‍රිත දිස්ත්‍රික්ක 7 පසු­ක­ර­මින් කොළ­ඹින් මුහු­දට වැටේ. මෙය ප්‍රාදේ­ශීය ලේකම් කොට්ඨාස 34 කට මායිම් වන අතර උප ජල ද්‍රෝණි 34 කට මායිම් වේ. දිගින් කි.මී. 145 යුක්තව, මෙන්ම අක්කර හත්ලක්ෂ දහ­න­ව­ද­හ­සක වාර්ෂික ජල ස්කන්ධ­ය­කින් යුතුව ගලා එන ජල කඳෙන්, ජලය 64% ම මුහු­දට ගලා බසී.

මීට බොහෝ කල­කට පෙර සැළ­ලි­හිණි සන්දේ­ශයේ සඳ­හන් කැලණි ගංගා කුම­රිය වූ කළි අති­ශය මන­රම් මන­ස්කාන්ත ස්ථාන­යකි. ඕලු, නෙළුම්, නිල් මානෙල්, කෙක­ටිය මලින් පිරී ගත් කැල­ණිගං දිය­ප­හ­රින් පැන් සනහා ගත් සැළ­ලි­හි­ණියා කැලණි වෙහෙර වඳී. එදා කැලණි නදියේ ජලය බීමට, නෑමට, රෙදි සේදී­මට ඉතා ඉහළ පිරි­සිදු තත්ත්වයේ තිබු­ණත් අද තත්ත්වය ඊට හාත්ප­සින්ම වෙනස්ය.

මෙයට ප්‍රධාන හේතු­වක් වී ඇත්තේ කැලණි ගඟේ ජලය පානය කිරී­මට තබා ඇඳු­මක් සෝදා ගැනී­ම­ට­වත් නොහැකි තර­මට අපි­රි­සි­දුවී තිබී­මයි. මෙසේ වී ඇත්තේ ස්වභා­වික හේතු නිසා නොව මිනිසා විසින් සිදු­ක­රනු ලබන අත්ත­නෝ­ම­තික ක්‍රියා­ව­ලින් හේතු­වෙනි.කැලණි ගඟේ දෙපස පරි­සර වාර්තා නැති කම්හල් 4000 ක් ඇති බව පරි­ස­ර­වේ­දීහු පරි­සර ඇමැ­ති­ව­ර­යාට පෙන්වා දී ඇත.

ගඟ දෙපස ඉදි­කර ඇති මහා පරි­මාණ කර්මා­න්ත­ශා­ලා­ව­ලින් ගඟට මුදා­හා­රින අප­ජ­ලය හේතු­වෙන් එකළ කැලණි ගඟේ ජීවත් වූ මත්ස්‍ය සම්පත, නෙක මල්, කඩො­ලාන විශේෂ විනාශ වී ඇති­වාක් පම­ණක් නොව ඇතැම් ස්ථාන­වල කැලණි ගඟේ ජලය පානය සඳහා තබා සතුන් නෑවී­මට තර­ම්වත් නුසු­දුසු වී ඇත. මේ මගින් දිගින් දිග­ටම සිදු­වන කැලණි ගඟ ආශ්‍රිත පරි­සර හානිය වළ­ක්වා­ගනු වස් මධ්‍යම පරි­සර අධි­කා­රිය මගින් කැලණි ගඟ දෙපස වම් ඉවුර හා දකුණු ඉවුරු ආශ්‍රි­තව මීටර් 500ක් දුරට සිදු කෙරෙන කර්මාන්ත පිළි­බ­ඳව සමී­ක්ෂ­ණ­යක් සිදු කරනු ලබයි.

මෙවැනි සමී­ක්ෂ­ණ­යක් මුලින් සිදු­කෙ­රුණේ මීට අවු­රුදු 15 පමණ කලින් වන අතර මෙවර මෙම ඔක්තේ­බර් 19 සිට 22 දක්වා මධ්‍යම පරි­සර අධි­කා­රියේ ප්‍රධාන කාර්යා­ලයේ බස්නා­හිර පළාත් කාර්යා­ලයේ හා ගම්පහ දිස්ත්‍රික් කාර්යා­ලයේ නිල­ධා­රි­න්ගෙන් සම­න්විත කණ්ඩා­යම් 13ක් යොදා ගනි­මින් මෙම සමී­ක්ෂ­ණය සිදු­ක­රනු ලබයි. පෑලි­ය­ගොඩ නගර සභා බල ප්‍රදේ­ශයේ කැලණි ගඟ ආශ්‍රිත කර්මාන්ත සමී­ක්ෂ­ණයේ යෙදෙන ස්වභා­වික සම්පත් කළ­ම­නා­ක­රණ අමා­ත්‍යාං­ශයේ නියෝජ්‍ය අධ්‍යක්ෂ ධම්මික කරු­ණා­රත්න, නියෝජ්‍ය අධ්‍ය­ක්ෂිකා වර්ණිකා රණ­වක ආරච්චි හා ගම්පහ කාර්යා­ලයේ පරි­සර නිල­ධා­රිනි අනෝමා කරු­ණා­රත්න යන පිරිස අපට හමු­වූයේ කැලණි පන්සල පාරේ පට්ටිය හන්දි­යේ­දීය. මේ ඔවුන්ගේ හඬ.

“කැලණි ගඟේ ඉඳලා මීටර් 500 ඇතු­ළත් සමී­ක්ෂණ කට­යුතු තමයි අපි කරන්නේ. මෙහිදී අපි කර්මා­න්ත­ශා­ලා­වට පරි­සර බල­ප­ත්‍රය තිය­න­වාද? ආය­ත­නය තියෙන තැන කොහෙද? කර්මා­න්ත­ශා­ලාවේ පිහිටි ස්ථානය, ලිපි­නය, කර්මා­න්ත­ශා­ලා­වෙන් කෙරෙන කාර්ය­භා­රය වගේ දත්ත ටිකක් තමයි ලබා ගන්නේ. මීට වසර 10 ට කලින් කරලා තිබුණු සමී­ක්ෂ­ණ­යට අනුව ඒ කර්මා­න්ත­ශාලා යාව­ත්කා­ලීන කිරීම හා නව කර්මා­න්ත­ශාලා පිළි­බඳ තොර­තුරු ලබා ගැනෙ­නවා. අපි ළඟ ජංගම දුර­ක­ථ­නයේ App එකක් තිය­නවා. අපි ඇතු­ළත් කරන තොර­තුරු ප්‍රධාන කාර්යා­ලයේ මෙහෙ­යුම් මැදි­රියේ සට­හන් වෙනවා. අනිත් හැම කණ්ඩා­ය­ම­කම තොර­තු­රුත් මේ විදි­හට ප්‍රධාන කාර්යා­ල­යට ලැබෙ­නවා. අව­සන් වාර්තාව සකස් කෙරෙන්නේ එත­නින් තමයි. අපි දින කීප­යක් මෙසේ නිරී­ක්ෂ­ණය කර­නවා. සම­හර ආය­තන ඡායා­රූප ගැනීම ගැන ප්‍රශ්න කළා අපි තේරුම් කරලා දුන්නා.“ කැලණි ගඟේ ජලයේ ගුණා­ත්ම­ක­භා­වය ආරක්ෂා කර ගැනී­මට සහ වැඩි­දි­යුණු කර ගැනී­මට අවශ්‍ය ඉදිරි කට­යුතු කඩි­න­මින් සිදු කිරීම මෙම වැඩ­පි­ළි­වෙළේ අර­මු­ණයි. කැලණි ගඟට අප­ජ­ලය හා අප­ද්‍රව්‍ය බැහැර කරනු ලබන කර්මාන්ත පවතී නම් ඒවා හඳු­නා­ගන එම තත්ත්වය වැළැ­ක්වී­මට අවශ්‍ය කඩි­නම් පිය­වර ගැනීම මේ යටතේ සිදු කිරී­මට නිය­මි­තය.

මේ පිළි­බ­ඳව අප මධ්‍යම පරි­සර අධි­කා­රියේ පරි­සර දූෂණ පාල­නය, නියෝජ්‍ය අධ්‍යක්ෂ ජන­රාල් කේ.එච්. මුතු­කුඩ ආරච්චි සිළු­මි­ණට මෙසේ කීය. කැලණි ගඟ ආශ්‍රිත කර්මා­න්ත­ශාලා සමී­ක්ෂ­ණ­යක් මීට අවු­රුදු 15 ට කලින් කරද්දි බොහො­ම­යක් කර්මා­න්ත­ව­ලට පරි­සර බල­ප­ත්‍ර­යක් තිබුණා. නැති අයට පරි­සර බල­පත්‍ර ගැනී­මට සැලැ­ස්සුවා. මෑත වක­වා­නුව වන­විට නව කර්මා­න්ත­ශාලා බොහො­ම­යක් ඉදි­වෙලා. සාමා­න්‍ය­යෙන් කැලණි ගඟේ ඉඳලා මීටර් 500 ක් කීවාට ලොකු කර්මා­න්ත­ශාලා තිය­නවා නම් මීටර් 500 විත­රක් නෙමෙයි මීටර් 700, 800 වුණත් බල­නවා. රජයේ හා පෞද්ග­ලික අංශය යන දෙකේම. කැලණි ගඟේ ජලය පරණ වික්ටෝ­රියා පාලම ළඟ, කොලො­න්නාව ඇල සමී­පයේ හරිම අපි­රි­සි­දුයි. අඹ­තලේ, ලබු­ගම, කල­ටු­වාව, පට්ටි­පොල හරියේ ජලය පිරි­සි­දුයි. කොටි­කා­වත්ත, මුල්ලේ­රි­යාව ප්‍රදේ­ශයේ ස්ථාන 14 න් ජලය පරීක්ෂා කර­නවා. අඹ­තලේ සවි­ක­රලා තියන ස්වයං­ක්‍රීය real time උප­ක­ර­ණ­යෙන් විනාඩි 5න් පහට තොර­තුරු ගන්නවා. එය ඍජු­වම සම්බන්ධ වෙන්නේ බත්ත­ර­මුල්ල පරි­සර පාලන අංශ­යට. කැලණි ගඟේ පව­ත්වා­ගත යුතු ජලයේ තත්ත්වය ගැන ගැසට් නිවේ­ද­න­යක් තිය­නවා. ජලයේ තත්ත්වය කොටස් 5 ට බෙදලා තියෙ­නවා.

(අ) කාණ්ඩය යටතේ පානය සඳහා සුළු පරි­ප­හ­දු­වක් අවශ්‍ය ජලය (කිතු­ල්ගල)

(ආ) ස්නානය සඳහා විනෝ­දා­ස්වා­දය සඳහා ජලය.(කිතු­ල්ගල, කඩු­වෙල)

(ඇ) ජලජ ජීවීන් සඳහා සුදුසු ජලය.

(ඈ) පානය කිරීම සඳහා පූර්ණ පිරි­සිදු කිරී­මෙන් පසු ලබා­ගන්නා ජලය. (අඹ­තලේ, පට්ටි­විල)

(ඉ) වාරි­මාර්ග හා කෘෂි­කා­ර්මික කට­යුතු සඳහා

(ඊ) ඉහත කාණ්ඩ­ව­ලට අයත් නොවන ජලය.

ආදී වශ­යෙ­නුයි. සම­හර ප්‍රදේ­ශ­වල ජලය ක්ලෝරින් රස දැනෙන්නේ ඇයි­දැයි ඇසූ විට,

“ජල සම්පා­දන යෝජනා ක්‍රම­යක් ස්ථාප­නය කරන්නේ බැක්ටී­රියා රහිත ජලය ලබා දෙන්න බැඳී සිටින නිසයි.“ කීය. කැලණි ගඟ දෙපස කර්මාන්ත සමී­ක්ෂ­ණය කෙරෙන්නේ, පිය­වර 3ක් ලෙසින්. ඒ ගඟේ ජලය මහා පරි­මා­ණ­යට දූෂ­ණය කරන කර්මාන්ත, ගං ජලය, මධ්‍යම පරි­මා­ණ­යට දූෂ­ණය කරන කර්මාන්ත හා සුළු පරි­මාණ දූෂ­ණය කරන කර්මාන්ත වශ­යෙනි. ආදී වශ­යෙන් මේ සම්බ­න්ධ­යෙන් දත්ත ඇතු­ළත් කළ හැකි App එකක් තිය­නවා. මෘදු­කාං­ග­යක් එයට ඇතු­ළත් වී ඇති සරල ප්‍රශ්න කීප­ය­කට පිළි­තුරු සට­හන් කරලා යැවිය යුතුයි. මේ සැරේ කර්මා­න්ත­ශාලා ගැන නීතිය තදින් ක්‍රියා­ත්ම­කයි.

කර්මා­න්ත­ශා­ලා­ව­ල­ටම වරද පට­ව­න්නත් බැහැ. සම­හර ගෙව­ල්වල වැසි­කිලි ගඟට හර­වලා සම­හර කඩ­වල භෝජ­න­ශා­ලා­වල කුණු කානු ගඟට හර­වලා. දිගින් දිග­ටම කාලා­න්ත­ර­යක් තිස්සේ මෙහෙම වුණාම ගඟේ වතුර කළුම කළු පාටයි. කැලණි ගඟේ දිවෙන තෙල් පාලම (කල­ටු­වාව) කැලණි පාලම, අළුත් පාලම, කදි­රාන පාලම මට්ට­ක්කු­ලිය, ජර්මන් පාලම, වික්ටෝ­රියා පාලම, කෝඩිචි පාලම ආදී පාලම් කීප­යක් කැලණි ගඟ හරහා වැටී තිය­නවා. ගඟ දෙපස අවි­ධි­මත් හා අන­ව­සර ඉදි­කි­රීම් රැසක් තිය­නවා.

මේ හැම­දෙ­යක් ගැනම සොයා­බලා කැලණි ගංදෑල පවිත්‍ර කිරීම තමයි අපේ අර­මුණ.

කැලණි ගඟ දෙපස මෝදර, මට්ට­ක්කු­ලිය, පෑලි­ය­ගොඩ, වැල්ල­ම්පි­ටිය, කොලො­න්නාව, අංගොඩ ආදී ප්‍රදේ­ශ­වල ඝන අප­ද්‍රව්‍ය ගඟට දමා ඇත. ඇතැම් ප්‍රදේ­ශ­වල සිසාරා පැතිර යන්නේ දුර්ග­න්ධ­යකි. එහෙත් කැලණි ගඟ දෙපස අන­ව­සර ඉදි­කි­රීම් නම් නිමක් නැත.

කැලණි ගඟ දෙපස කර්මාන්ත සමී­ක්ෂ­ණය සඳහා කොළඹ, හෝමා­ගම, කඩු­වෙල, කොලො­න්නාව, කොටි­කා­වත්ත, මුල්ලේ­රි­යාව, සීතා­වක, සීතා­ව­ක­පුර, බිය­ගම, දොම්පේ, කැල­ණිය, පෑලි­ය­ගොඩ, වත්තල, මාබෝලේ නාග­රික හා ප්‍රාදේ­ශීය සභා බල ප්‍රදේ­ශ­වල සමී­ක්ෂණ කට­යුතු සිදු කරයි. සීතා­ව­ක­පුර ප්‍රදේ­ශයේ සමී­ක්ෂණ කට­යුතු කරන පරි­සර නිල­ධා­රිනී වෑවි­ට­වි­දාන මෙසේ කීවාය. “කොවිඩ් ප්‍රශ්නය තියෙද්දි වුණත් අපි මේ ටිකේ සමී­ක්ෂණ කට­යුතු කර­ගෙන යනවා. මීටර් 500 වඩා එහාට යමින් වුණත් කර්මා­න්ත­ශාලා ඇත්නම් තොර­තුරු අරන් ඇප් එකට ඩවු­න්ලෝඩ් කර­නවා. මම හිතන්නේ මෙය සාර්ථක ක්‍රම­යක් වේවි. තොර­තුරු සොයා ගැනී­මට හා කැලණි ගඟ පවිත්‍ර කර සංව­ර්ධ­නය කිරී­මට.“

Related posts

“ඒකාබද්ධ විපක්ෂයත් මහනාහිමිවරුන්ගේ මතය පිළිගන්නේ නෑ.. ජනිපෙ අපි ඉවත්වෙනවා“ – විමල්

colombotoday

ඇතැම් ප්‍රදේශවලට තවදුරටත් තාවකාලිකව විදුලිය කප්පාදු කිරීමක්

colombotoday

අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍යවල දැඩි හිඟයක් තිබියදී ලැබුණ ඉන්දීය ණයෙන් යකඩ ගෙනත් – නීතිඥ සංගමය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට කියයි

colombotoday

මහින්දට සුබ පතන්න මහ සෙනග වැළ නොකැඩී එයි.. වැද වැටෙති.. අත සිඹිති.. සෙල්ෆි ගන්න පොරකති

colombotoday

මුලතිව් ධීවරයින්ට කඳුළු ගෑස් ප්‍රහාරයක්

colombotoday

කලුගල වනයක මද්දකට හසුව සිටි දිවියෙකු බේරා ගනී

colombotoday